Voorjaarsstemming

Lansingerland - Het is begin februari. De temperaturen schommelen rond het vriespunt, maar de dagen lengen. De vogels beginnen in voorjaarsstemming te komen…

Tijdens een wandeling hoor ik vroeg in de morgen de heldere zang van een zanglijster, gecombineerd met de melancholieke klanken van merels. In onze eigen tuin zingt nog wel eens een merel, maar zanglijsters zijn al jaren geleden verdwenen uit onze straat. De omringende tuinen zijn nauwelijks meer geschikt als broedgebied voor vogels, vanwege verstening en de vele katten. Als we thuis merelzang willen horen kunnen we altijd nog de CD ‘Merels en meer’ aanzetten van Henk Meeuwsen. In een vijver in de buurt zie ik ook allerlei aanwijzingen dat het voorjaar in aantocht is. Twaalf wilde eenden zijn als groep aan het baltsen. Er zijn al paartjes gevormd, maar blijkbaar is de partnerkeuze nog niet afgerond. De mannetjes ‘gromfluiten’: ze maken een samentrekkende beweging en produceren rare geluiden om aandacht te trekken. Twee waterhoentjes zijn verwikkeld in een hevige strijd. Ze grijpen elkaar vast met de poten, pikken naar elkaar, slaken boze kreten en spetteren wild met hun vleugels in het water. Ze vechten om een stuk van de vijver voor zichzelf op te eisen: een territorium. Een fuut, volledig in broedkleed met parmantige kraag, zwemt eenzaam langs de waterkant en roept zo nu en dan luid, aanhoudend en krachtig rollend: ‘krrra-ahrr’. Deze indrukwekkende vérdragende roep klinkt als een geluid uit de oertijd. Het brengt in herinnering dat vogels zijn voortgekomen uit dinosauriërs. Ik verwacht elk moment de verschijning van een tweede fuut na zo’n luide roep, maar dat gebeurt niet. Elders zie ik een paartje futen baltsen. De ene fuut is al volledig in broedkleed, de andere is nog grotendeels in winterkleed. De goed geklede fuut lijkt het meest in voorjaarsstemming. Vroeger leerde ik vogelgeluiden kennen met cassettebandjes. Op één opname waren karakteristieke geluiden van weidevogels door elkaar te horen, zoals: veldleeuwerik, kievit en grutto. Voorafgaand aan deze jubelende opname zei een vrouwenstem: ‘Voorjaarsstemming in de weide’. Destijds stoorde ik me aan de treurige toon waarop ze deze woorden uitsprak, maar nu vind ik het wel passend. De weidevogels van weleer zijn hier nauwelijks meer. Er zijn andere vogelsoorten voor in de plaatst gekomen. De vogelbevolking verandert voortdurend. Veel vogels kunnen zich moeilijk redden in ons uiterst intensief beheerde landje, maar gelukkig is er nog steeds een levendige lente!