Tatiana van Rijswijk

Sinds enige tijd is de Berkelse Tatiana van Rijswijk actief als columniste voor deze krant. Een paar weken terug had ze een leuk stukje over de gedwongen quarantaine waar ze toe veroordeeld was. Tatiana en haar man hebben een dochter van 20 die rechten studeert en een zoon van 25, die meewerkt in het bedrijf van Tatiana.

Ze zegt over corona dat we met z’n allen in een bijzondere situatie verkeren. Het is alsof er een klamme grijze deken boven ons hangt. Sommigen gaan er onder zitten wachten tot het over gaat en weer anderen proberen juist wat gaten in de deken te ontdekken. Of te knippen! Iedereen gaat er op zijn of haar eigen manier mee om. Er is de nodige onzekerheid, je moet allemaal flexibel zijn en je kunt niet al te lang vooruit kijken. Alvast een vakantie boeken voor juni volgend jaar gaat niet en wat het werk betreft: in januari een teamdag plannen voor een zorgorganisatie is ook een uitdaging. Een gesprek met Tatiana van Rijswijk in haar goed geventileerde kantoor in het Ondernemershuis nabij het gemeentehuis van Lansingerland. Daar heeft ze haar bedrijf Innervida – innerlijk leven – dat kort gezegd er op gericht is dat organisaties menselijker worden.

Dus je hebt hier een flink bedrijf Tatiana?
Inderdaad. We werken in totaal met veertien medewerkers onder wie dus mijn eigen zoon. We zijn vooral bezig met het onderzoeken van trends voor de toekomst en deze vertalen naar de organisaties en mensen waar wij voor werken. De hoofdtrend die wij onderkennen waar we actief mee bezig zijn is dat organisaties menselijker moeten worden willen ze bestaansrecht houden. De tijd dat alles wordt bepaald door verplichte processen en opgelegde protocollen is verleden tijd. De nieuwe generaties accepteren het niet meer dat alles van bovenaf wordt bepaald. De ontwikkeling dat organisaties volgens de menselijke maat te werk gaan, is niet tegen te houden. Ga je als bedrijf of organisatie niet mee in die ontwikkeling, dan zul je het uiteindelijk niet overleven.

Ik zie in jouw kantoor een boek met als titel Circulair leiderschap en ik zie het Ontplooiingsspel. Wat is dat laatste?
Het ontplooiingspel is een spel dat we zelf ontwikkeld en uitgegeven hebben. Het werkt met themakaarten en kernkaarten. De bedoeling van het spel is dat je in een goed gesprek met je leidinggevende of met je collega’s op zoek gaat naar de diepere lagen in jezelf. Wat wil je eigenlijk echt? Waar krijg je echt energie en voldoening van? Heb je genoeg ruimte om jezelf te ontpooien en wat zou je kunnen of willen doen om meer plezier uit je werk te halen en gelukkiger te worden? Trek maar eens een kaart.

Ik trek de grote thema kaart ‘zelfbeeld’. Dat is al een mooie aanzet tot een gedachtenwisseling en even later trek ik een kleine kern kaart waarop staat ‘geluk is een richting, geen punt’. Ja dat zijn dingen die tot nadenken en gedachtenwisseling aanleiding geven.
Dat is inderdaad de bedoeling. We proberen via dat ontplooiingsspel om mensen echt de diepte in te laten gaan. Het werkt in de praktijk echt goed. We doen dus begeleidings- en ontplooiingstrajecten voor bedrijven en organisaties. En daarnaast doen we ook aan individuele coaching. We werken ook in het hogere segment. Ik ontvang hier topbestuurders, artsen, architecten, enzovoort. Heel boeiend werk.

Met wat voor vragen komen ze dan bij je en hoe kun jij ze verder helpen?
Het kan van alles zijn maar doorgaans zijn het vragen die zowel het werk als het leven van de persoon raken.

Hoe ga jij specifiek te werk?
Een coach geeft geen concreet advies maar begeleidt de persoon die tegenover bij de eigen zoektocht naar diepere drijfveren en verlangens. Ik vind ook dat je als coach nooit moet oordelen. Dat is jouw taak niet. Trouwens, als mens ben ik sowieso niet iemand die snel oordeelt. Natuurlijk, ieder mens oordeelt, maar blijf er wel over nadenken en wees bereid om je oordeel bij te stellen.

Wat kun je vertellen over jezelf? Je jeugd, je herkomst en wat je in je leven tot nu toe zoal hebt gedaan?
Van oorsprong kom ik uit Leidschendam. Mijn opa, de vader van mijn vader, had een boerderij aan de Veenweg. Mijn vader is bij de HTM gaan werken en mijn moeder zorgde voor het gezin. Ik kom uit een gezin waar gewoon al gek genoeg was en waar we echt wel hard moesten werken om alle kosten te kunnen betalen. Als jong meisje ging ik op zaterdag bij een chique kapper werken aan het Lange Voorhout in Den Haag. Elke zaterdag kwam de ober van het nabijgelegen restaurant de sjieke dames champagne serveren. Wij dronken nooit champagne en eigenlijk ben ik toen al levensvragen gaan stellen in de trant van: waarom doen mensen wat ze doen en wat zit daar achter?

Ben je toen kapster geworden?
Ja eigenlijk wel. Ik had een verkeerd vakkenpakket gekozen en kon daardoor geen binnenhuisarchitectuur studeren. Dat was mijn wens. Ik ontdekte dat wel goed met mensen kon werken. Op mijn negentiende ben als technisch adviseur bij L’Oreal gaan werken. Ik testte haarcosmeticaproducten, deed veel televisiewerk en stond vaak op het podium. Ik probeer altijd doelen te stellen en ben me steeds meer gaan verdiepen in het denken en het gedrag van mensen. En ook hun interactie. Heb diverse opleidingen gedaan en veel gelezen van de filosoof Carl Jung die onder meer bezig was met het collectief onbewuste. In navolging van Jung, ben ik van mening dat wij als mensen veel meer zijn dan een verzameling individuen. Er is veel meer verbinding – ook energetisch – tussen mensen dan we vaak zelf willen geloven. Zelf ben ik ook van de verbinding. Ik stel me altijd open op, zonder oordeel vooraf, en ga graag het contact aan met andere mensen. Dat vind ik ook het geweldige van mijn vak: dat je eigenlijk heel snel met elkaar naar de kern gaat. Op de een of andere manier durven mensen bij mij vrij gemakkelijk alles te vertellen waar ze diep van binnen mee bezig zijn. Dat helpt natuurlijk enorm. Waar dat in zit weet ik niet. Ik denk dat het vooral komt omdat ze zien dat ze in volle vrijheid alles kunnen zeggen, zonder dat ik daar meteen een oordeel of een mening over heb of een conclusie aan verbind. Dat is ook helemaal niet nodig. Mijn taak is de ander te helpen de beste versie van zichzelf te laten worden.

Heb je naast je werk nog tijd voor andere dingen?
Ik werk wel heel veel en vind het ook ontzettend mooi om intensief met mijn werk en mijn bedrijf bezig te zijn. Naast het werk wandel ik veel. Al meerdere malen heb ik de wandeltocht naar Santiago de Compostella ondernomen. Verder vind ik zingen heel leuk maar of ik het echt kan weet ik niet. Ik beperk het vooral tot de auto en hou dan net zo veel van André Hazes als van Andrea Bocelli. Klassiek vind ik prachtig maar meezingvolksmuziek ook.

Nog even terug naar het werk. Hoe zie jij de rol van corona als verandermiddel?
Er zijn mensen die zeggen: corona is goed voor de bezinning op alles waar we als mensen mee bezig zijn. Zo wil ik het niet zien. Daarvoor hebben te veel mensen er te veel ellende van. Zelf hebben we als bureau er ook een flinke klap door gekregen, hoewel andere bedrijven veel harder getroffen zijn. Als het er dan toch is, dan is bezinning wel goed. Waarom was thuiswerken altijd zo moeilijk? Vooral door angst en wantrouwen bij de mensen die dachten dat het niet kon. Het blijkt goed te kunnen. Waarom zijn structuren, protocollen en regels zo overheersend? Dit is een kwestie van angst, en risico’s uitsluiten. Wij zijn er van overtuigd dat sneller dan veel mensen denken het inzicht groeit, dat het nieuwe leiderschap - wij noemen dat Human Experience - gebaseerd moeten zijn op interactie tussen mensen. Opleggen van bovenaf gaat uiteindelijk niet werken. Het wordt steeds meer een wisselwerking tussen mensen op alle niveaus in een organisatie en de maatschappij. (SO)