Natuur onder de loep: Dode houtsnip

In herfst en winter kun je in de tuin houtsnippen aantreffen die afkomstig zijn uit Noord- en Oost-Europa. Deze geheimzinnige vogels, met hun nachtelijke levenswijze, overwinteren steeds vaker in ons land.

Terwijl ik bezig ben met voorbereidingen voor het avondeten gaat de deurbel. In het licht van de buitenlamp staat Truus met een plastic tas in haar hand. Ze ziet er een beetje beduusd uit en zegt: "Ik was zwerfafval aan het opruimen langs de Monnikenweg en deed een trieste vondst." Uit de tas haalt ze een dode bruine vogel, zo groot als een stadsduif, met een lange rechte snavel.
Zonder aarzelen zeg ik: "houtsnip." Truus is niet overtuigd: "Een houtsnip heb ik wel eens gezien, maar die is volgens mij een stuk groter. Zou het geen bokje kunnen zijn?" Een bokje is ook een snippensoort, maar veel kleiner dan een houtsnip. Overigens ken ik heel goed het verschijnsel dat een vogel er in de hand kleiner uitziet dan een levende vogel in het veld. Dat heb ik regelmatig ervaren toen ik als vrijwilliger bij de Wildopvang in Delft werkte.
Daar heb ik trouwens ook vaak houtsnippen gezien, omdat er in het najaar helaas talloze van deze prachtige vogels tegen ramen vliegen. In de periode van 2005 tot en met 2015 zijn er bij de Wildopvang in Delft gemiddeld 25 houtsnippen per jaar gebracht. Vrijwel allemaal raamslachtoffers, gevonden tussen oktober en april met een piek in november.
Begin november zag ik toevallig een levende houtsnip aan de Monnikenweg, ongeveer een week voordat Truus met de dode vogel aan de deur verscheen. Als ik de houtsnip in de hand neem voel ik dat het dier stevige borstspieren en een goed gewicht heeft, naar schatting zo'n 400 gram. Het zou een mooie aanvulling zijn op het vegetarische avondmaal dat ik net aan het bereiden ben, maar we gaan natuurlijk niet zomaar een dood gevonden dier opeten.
We bekijken de vogel aandachtig. Het verenkleed is heel mooi getekend en zorgt voor perfecte camouflage als de vogel op de bosbodem zit. In Nederland broeden houtsnippen in open bossen met een goed ontwikkelde kruid en struiklaag. Het gaat om circa 3000 broedparen, die vooral nestelen op de Veluwe, in Noord-Brabant en in de duinen.
Wat ik altijd fascinerend vind aan houtsnippen is hun flexibele snavelpunt. Dat is handig bij het voedsel vangen in de bosbodem, maar het ziet er in mijn ogen altijd een beetje vreemd uit. Bij veel vogelsoorten is de snavel star en stevig als een beitel en niet zo rubberachtig als bij de houtsnip. Nadat we zijn uitgekeken begraaf ik de dode vogel in onze achtertuin.