Vertrekkende Ad Eijkenaar: ‘Fusieproces ging niet vanzelf’

Bergschenhoek – De functie van gemeentesecretaris behelst beduidend meer dan de naam doet vermoeden. “Je bent algemeen directeur van de gemeentelijke organisatie en tegelijkertijd strategisch adviseur van het college van Burgemeester en Wethouders,” zegt Ad Eijkenaar die elf jaar werkte bij de gemeente Lansingerland. “Het is nu tijd voor wat anders.” Eijkenaar draagt per 1 december het stokje over.

Door Andrea van der Houwen

Ad Eijkenaar: “Als ik al wist wat een gemeentesecretaris deed had ik als kind in de verste verte nooit gedacht dat ik ooit als zodanig zou gaan werken. Na de HBS, ik zat in de ‘bezemklas’, ging ik weg- en waterbouwkunde studeren aan de HTS. Dat leidde tot een baan bij een waterschap en ik hield mij bezig met dijkverzwaringen in het kader van de Deltawet. Het daarbij behorende sentiment van bewoners zette mij op het spoor voor een andere studie. Het werd bedrijfssociologie en ik kreeg interesse in politiek bestuur waarna ik bij gemeentelijke organisaties ging werken.”

Een top job
“Gemeentesecretaris is echt een top job. Mijn inspiratie haalde ik uit de grote veranderingen en de diversiteit in mensen. Ik heb altijd ‘bevlogen’ medewerkers om mij heen gehad. Zij kwamen steeds met nieuwe ideeën. Dat houdt je scherp.” Vier maanden voor de samenvoeging van Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs en Bleiswijk tot de gemeente Lansingerland begon Eijkenaar met de baan. De fusie ging gepaard met veel emoties. “Dat fusieproces is niet vanzelf gegaan.”

Net voor de kerst van 2006 kregen de medewerkers een plaatsingsbrief. “Ik vond persoonlijk dat dat moment veel te ver richting de fusiedatum lag.” Op 2 januari 2007 hadden vele van hen een andere functie, vaak ook nog op een andere plek. “Als je iedereen langer van tevoren op een nieuwe werkplek zet dan is er al een stuk gewenning geweest voordat je aan de bak moet in de nieuwe organisatie en met de nieuwe gemeente,” vervolgt Eijkenaar.

Normaal duurt het vier tot vijf jaar voordat zo’n fusieproces helemaal is ‘ingeslepen’, maar het werd volgens Eijkenaar in 2008 ook nog eens wreed verstoord door de financiële crisis en het instorten van de woningmarkt. “Dat was voor deze gemeente een redelijk dramatisch gebeuren.” Het beleid was gericht op groei en moest behoorlijk aangepast worden. “Het zoog ons financieel leeg en we moesten drastisch bezuinigen met een organisatie die nog niet bekomen was van het fusieproces. Een grote uitdaging en aan de ene kant boeiend werk, maar soms ook irritant.” Pas na zeven jaar was de recessie voorbij. Waar Eijkenaar liever niet aan terugdenkt is de periode met de vele bestuurlijke wisselingen. “Dat geeft veel onrust. Daar lijdt de organisatie onder en dat is niet goed voor onze inwoners. Je moet zorgen dat dat beheersbaar blijft.”

Sinds 2016 zijn de financiën in de gemeente weer op orde, trekt de woningmarkt aan en dient een nieuwe organisatiestructuur zich aan. Eijkenaar noemt dit ‘een goed moment’ voor zijn beslissing om zelf geen zitting nemen in de nieuwe directie die wordt samengesteld om Lansingerland toekomstbestendig te maken. “Over en weer komt een keer het besef dat jouw ‘houdbaarheidsdatum’ is verstreken. Dat bedoel ik niet negatief,” zegt de scheidend gemeentesecretaris, “maar je zit soms vast in een bepaalde ‘groef’. Probeer jezelf daar maar eens uit te krijgen.”

Eijkenaar stopt per 1 december in Lansingerland waarna zijn werk wordt overgenomen door een interim secretaris. Tegelijkertijd begint het ‘vullen’ van de nieuwe directie en het werven van een nieuwe gemeentesecretaris. Inmiddels wordt er druk gespeculeerd over eventuele financiële consequenties van het vertrek van de gemeentesecretaris voor de gemeente Lansingerland. Hierover zijn vanuit de politiek vragen gesteld.