Marietje en Greet vertellen over Kerstmis vroeger en nu

Lansingerland – De viering van kerstmis is de afgelopen decennia veranderd. Er heerste vroeger meer armoede, de viering was een stuk eenvoudiger. Het draaide vooral om de gezelligheid en saamhorigheid. Tegenwoordig wordt er al maanden van tevoren aan het kerstmenu gedacht, de cadeautjes worden online besteld en de eerste bomen verschijnen al na Sinterklaas in de huiskamers. Het commerciële aspect speelt een grote rol. In mijn zoektocht naar verhalen van vroeger, kwam ik in de plaatselijke bibliotheek Marietje Nijhoff tegen en maakte ik kennis met Greet Wijs.

Marietje (82) kijkt peinzend voor zich uit. Kerst is zeker veranderd in de loop van de jaren. Dat heeft met veel dingen te maken. zoals de welvaart die is toegenomen. Vroeger was alles veel eenvoudiger. Men leefde simpeler en was vaak ook gelukkiger. Mijn vroegste herinnering van kerst is toen ik een jaar of 8 was. We gingen altijd naar de nachtmis. Mijn moeder die ging niet mee. Ze bleef thuis en zorgde voor de koffietafel. Wij zaten als kind in de kerkbanken te tollen van de slaap. We vonden het spannend een nachtelijk uitstapje, dat waren we niet gewend. Wat ik nooit vergeet, is de kou in de kerk. Het was er stervenskoud. De volgende dag gingen we weer naar de mis. Bij thuiskomst aten we puntbroodjes met dikke metworst. Deze worst werd alleen op bijzondere dagen gegeten, dus dat was al een feestje op zich. In de avond branden we kaarsjes en zaten we met het hele gezin bij elkaar. We zongen liedjes en vertelden verhalen. Ik voel de warmte nog steeds. Het was gezellig en er was veel saamhorigheid.” Marietje vindt het jammer dat je dit nauwelijks meer terugziet. De kerstdagen zijn een soort verplichting geworden, waar het vooral draait om het eten en de cadeautjes. “Voor mij is kerstmis nog steeds de viering van de geboorte van Jezus. Tegenwoordig komen de kinderen en kleinkinderen op eerste kerstdag op bezoek en ga ik tweede kerstdag bij een van de kinderen op visite. Als je ziet wat ze allemaal op tafel toveren, nou daar sta je versteld van. Het is allemaal heerlijk hoor, maar het hoeft voor mij niet zo luxe. We doen nog wel af en toe spelletjes, maar je ziet de kleinkinderen en achterkleinkinderen wel vaak op hun telefoon. Het hoort er allemaal bij he tegenwoordig. Ik denk dat de kinderen van tegenwoordig het best wel gezellig hadden gevonden hoe het vroeger was. In deze coronatijd zie je dat mensen ook steeds meer thuis zijn met de feestdagen. Thuis met het gezin, ondanks de droevige tijd waarin we zitten heeft het toch wel weer iets knus en huiselijks van vroeger. Zo zie je maar dat alle nadelen een voordeel hebben”, zegt Marietje weemoedig.

Oorlogstijd
Greet Wijs (88) is een geboren Rotterdamse en woont nu in Berkel en Rodenrijs. Greet komt uit een echt arbeidersgezin bestaande uit vader, moeder en vier broers. “Ik kom uit een gezellig en fijn gezin waar we heel gelukkig waren. Dit geluk draag je heel je leven mee”, vertelt Greet. Haar vroegste herinneringen gaan naar de oorlogstijd. In de oorlog en net na de oorlog werd kerstmis niet gevierd. “Men had over het algemeen andere dingen aan hun hoofd. Toch kwam de familie wel bij elkaar. Bij ons stond elk jaar rollade op het menu”, zegt Greet. We waren een arm gezin. Met de buren werden ook veel etenswaren geruild. Zo hielpen we elkaar. Dit allemaal heeft haar gemaakt tot de persoon die ze nu is. Greet heeft zich decennia lang ingezet voor de buurtbewoners. Meer dan 25 jaar zat ze voor de Partij van de Arbeid in de deelgemeenteraad van Kralingen-Crooswijk en was ze al die tijd een van de kartrekkers van de buurtvereniging Vredenoord. Greet is zelf niet gelovig. Wel viert ze elk jaar kerstmis met haar kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. In haar woonkamer staat een kerststal die ze van haar moeder heeft gekregen. Alle kinderen hebben er een gekregen. Bij Greet heeft de kerststal een ereplaats. Ze hoopt deze later ook weer aan haar kinderen door te kunnen geven.