Gras met verband

Lansingerland - In het veld kom je soms merkwaardige verschijnselen tegen die niet meteen te verklaren zijn. Het kan jaren duren voordat een raadsel is opgelost, maar soms gaat het snel…

Aan het begin van de zomer van 2021 deed ik samen met Truus van der Hulst een inventarisatie van wilde planten in de omgeving van Lansingerland. We wandelden langs een tamelijk nieuw fietspad, dat van de Kleihoogt naar het Pieter Bregmanpad loopt. Ondertussen keken we naar de vegetatie in de bermen. Die was net gemaaid en minder gevarieerd dan het jaar daarvoor. Het was een beetje saai en teleurstellend. Opeens zag Truus iets geks: een aantal grasstengels met een roomwit verbandje. Ze vroeg: “Weet jij wat dat is?” Het gras was fioringras, maar het verbandje kwam me niet bekend voor. Het zag er een beetje schimmelig uit. Op dat moment was ik niet zo in de stemming om raadsels op te lossen, dus ik reageerde weinig enthousiast. Truus liet zich niet afschepen. Ze zei: “ Vraag het aan Raymond van der Ham!” Raymond heeft in 2020 het boek ‘Te hooi en te gras’ uitgegeven, over alle grassoorten die in Delft voorkomen. Hij had me echter kort daarvoor laten weten dat hij het druk had met zijn fossielen, waardoor hij geen tijd had voor andere klusjes. Truus was daar niet van onder de indruk en duwde mij resoluut enkele rare grasstengels in de hand. Thuis maakte ik er foto’s van en stuurde deze naar Raymond. Een paar dagen later kreeg ik zijn antwoord: “Zo’n ‘verbandje’ heb ik nog nooit gezien. Gek. In het gallenboek kan ik niets vinden. Heb je er wat van bewaard? Zal ik er eens naar kijken?” Aangenaam verrast door deze nieuwsgierige reactie ben ik meteen wat materiaal bij hem langs gaan brengen. Al snel stuurde Raymond een foto en tekst uit het boek ‘Paddenstoelen’ van Lohmeyer & Kuenkele (2006). Op de foto zijn grashalmen te zien van kropaar met daarop de schimmelsoort Epichloë typhina. Het lijkt veel op de verbandjes die Truus had gevonden, maar de ‘manchetten’ van kropaar zijn wat langer. Elders las ik dat er meerdere Epichloë soorten zijn. Ze worden halmverstikkers genoemd. Op fioringras leeft de struisgrasverstikker (Epichloë baconii). Deze schimmels worden niet zoveel waargenomen. Misschien zijn ze zeldzaam, maar ze zijn in ieder geval onopvallend. Met terugwerkende kracht ben ik trots op Truus dat ze deze schimmel heeft ontdekt. Op aanraden van Raymond ben ik nog een aantal keren gaan kijken op de vindplaats. De witte verbandjes verkleurden na enkele weken okergeel. Dan zijn de sporen rijp en worden ze door de wind verspreid.