Jong en oud wonen: een mix van starters en senioren

Bleiswijk - Op de huidige woningmarkt is het voor jongeren bijna onmogelijk om een eigen plek te vinden, terwijl daarnaast de doorstroming van senioren naar een kleinere woning stagneert. De broers Jan en Hans Houweling maken dergelijke situaties regelmatig in hun eigen omgeving mee en gingen – elk vanuit hun eigen achtergrond - aan de slag om er een oplossing voor te bedenken. Op die manier is het concept jong en oud wonen ontstaan.

Het woord ‘concept’ roept soms verwarring op. Dat merken zowel Jan (architect) als Hans (conceptontwikkelaar) aan de reacties die zij krijgen sinds hun ontwerp bekend gemaakt is. Men denkt al snel dat dit een kant-en-klaar te bouwen project is, met een concrete bouwplek en waarvoor ingeschreven kan worden.
Hans ontzenuwt het misverstand: “Je moet dit zien als een basisontwerp voor woningen waarbij met simpele ingrepen meerdere aanpassingen mogelijk zijn, afhankelijk van de doelgroep en binnen de stedenbouwkundige eisen natuurlijk. Je kunt dit concept daardoor overal toepassen.”
Hans maakt ter verduidelijking de vergelijking met een auto. “Als je een auto koopt, ga je ook uit van een standaard model. Pas daarna kijk je naar de extra’s zoals andere velgen of een andere uitvoering, bijvoorbeeld een cabrio of een stationwagen. Bij een conceptwoning zijn de meest ingewikkelde zaken standaard, maar variaties zijn makkelijk toepasbaar want daar is het immers op voorbereid.”

Roots
Beide broers hebben dezelfde ‘roots’ maar raakten elk op een andere manier maatschappelijk betrokken bij de huidige woningnood. “Ik heb in de conceptmatige bouw gewerkt en mijn broer Jan werd architect”, vertelt Hans.
“Mijn schoonouders willen kleiner gaan wonen, maar wel met veel kwaliteit. Dat betekent dat zij zoeken naar een woning met een woon-, slaap- en badkamer op de begane grond, met een tuin en niet te ver van het dorp. Daarnaast zou het fijn zijn als de woning met simpele ingrepen kan worden aangepast als zij ouder, en wellicht hulpbehoevender, worden. Zij hebben vrienden met soortgelijke wensen. Dat zette mij aan het denken. Ik ging ermee naar mijn broer om te vragen of hij kans zag om iets dergelijks te ontwerpen.”
Jan had op zijn beurt toevallig ook ervaring in de familie en bij vrienden op het gebied van het zoeken naar een woning. “Mijn dochter studeert in Delft en heeft haar eerste baan in het vooruitzicht. Zij wil straks, net al veel van haar vrienden, graag helemaal op eigen benen staan. Veel jongeren zoeken een eigen huis en willen graag in hun geboorteplaats blijven, in de buurt van familie en vrienden. De huidige woningmarkt biedt daarvoor helaas geen kansen.”

Doelgroepen
Samen kwamen de broers op het idee om deze twee totaal verschillende doelgroepen bij elkaar te laten komen binnen één ontwerp. “Wij weten wat er speelt want we zitten in het ‘veld’, en alle kennis is in huis”, zegt Jan, waarna Hans uitlegt: “Nadat eerst de concept-seniorenwoning was ontworpen, hebben wij deze als het ware doormidden geknipt en aangepast, waardoor we er een conceptwoning bij hadden voor starters.”
Jan vult aan: “Het concept jong en oud wonen is op die manier een mix geworden van kleine huizen voor starters, gecombineerd met ruime woningen voor (vitale) senioren, waarbij later extra aanpassingen mogelijk zijn, zoals een lift of een extra laadpunt voor de auto.”
Jan spreekt vervolgens de wens uit om dit concept in de eigen omgeving te mogen toepassen. “Veel jongeren krijgen pas laat de mogelijkheid om het huis uit te gaan en als ze dat doen kunnen ze sowieso niet in Lansingerland blijven. Onze vrienden en kennissen zien de kinderen vaak vertrekken naar omliggende gemeentes waar het iets betaalbaarder is. Daar zit voor ons wel de trigger om te zorgen voor betaalbare concept-starterswoningen hier in de buurt.”
Jongeren maken een grote stap als zij een huis kopen, dus voor hen is betaalbaarheid belangrijk, maar ook de duurzaamheid speelt bij deze generatie een grote rol. De manier waarop dit concept samengesteld is, maakt het volgens de ontwerpers van jong en oud wonen betaalbaar voor jongeren en kwalitatief geschikt voor senioren. 

Verschil
‘Meer betaalbare huisvesting voor jongeren’, en ‘Bouwen voor senioren’, het zijn mooie woorden die je overal hoort en die ook tijdens de campagnes voor de gemeenteraadsverkiezingen werden uitgesproken. Het klinkt menigeen als muziek in de oren, maar tegelijkertijd ziet men in de praktijk nog niet veel gebeuren voor deze doelgroepen.
Hans legt uit waarin hij denkt het verschil te kunnen maken met jong en oud wonen ten opzichte van traditionele bouwprojecten. “Onze conceptwoningen zijn duurzaam ingericht en mede door de toepassing van slimme installaties blijven de maandlasten laag. De combinatie van de lage bouwkosten van de kleine starterswoningen gecombineerd in één bouwproces met de - de ruimere - seniorenwoningen, maakt het betaalbaar voor jongeren.”
Met het oog op de seniorenwoningen is van tevoren nagedacht over een volgende levensfase van de bewoners. “Daarbij hebben wij het over kwaliteit”, vervolgt Hans.
“Daarmee bedoelen we dat het mogelijk is om het huis in de toekomst aan te passen, zonder hele ingrijpende verbouwingen, als de bewoners dat wensen of om een of andere reden nodig hebben. De woning ‘groeit’ als het ware mee naar een volgende levensfase.”

Bouwwereld
Hans vervolgt: “Wat in mijn ogen soms te ingewikkeld is in de huidige bouwwereld, is dat elk project nieuw is en men elke keer opnieuw moet gaan samenwerken op het gebied van installaties en de details van de bouw. Pas als het is afgelopen weet je eigenlijk pas wat je aan elkaar hebt. Bij een concept daarentegen, maak je van tevoren een ontwerp met een architect, haal je alle ‘maakpartijen’, zoals de installateurs, erbij en dan stem je samen alles af over de woning die uiteindelijk gemaakt moet worden. Dit resultaat kun je elke keer opnieuw inzetten. Van zo’n woning is 80 procent standaard, en de overige 20 procent kun je variëren. In dat geval kun je veel meer tijd in die variaties stoppen en krijg je kwalitatief een betere woning.”
Jan: “Bovendien is het gewoon slim uitgedacht met het oog op de basiszaken zoals installaties en wanden, waardoor het betaalbaar blijft. Tegelijkertijd blijft het mogelijk om mooie woningen te ontwerpen met voldoende variatie en uitstraling.”

Grond
De (woning) nood is hoog. Met het concept jong en oud wonen willen Jan en Hans Houweling de doorstroming op de woningmarkt op gang krijgen. “Sterker nog, wij willen de aanjagers zijn”, zegt Jan die uitlegt wat er nodig is om daadwerkelijk tot bouwen over te kunnen gaan.

“Het belangrijkste is beschikbare grond. Zonder grond kunnen we dit plan niet uitvoeren. Daarom praten wij doorgaand met gemeentes, projectontwikkelaars en investeerders over bestaande en toekomstige bouwlocaties. Daarnaast overleggen wij met vele andere partijen, zoals de politiek en de Klankbordgroep Seniorenbouw Bleiswijk over de mogelijkheden in de toekomst. Momenteel onderzoeken wij de haalbaarheid van enkele locaties, maar het blijft heel lastig om voldoende geschikte locaties te vinden. Het concept is overal inpasbaar, zowel bij particuliere grondeigenaren als op gemeentelijke grond. Daarom roep ik hierbij iedereen in de regio die grond wil verkopen op, om een kop koffie met ons te komen drinken. Dat kan een tuinder zijn die stopt, een eigenaar van een bedrijf dat verplaatst wordt, of iemand met een oude boerderij die gesloopt moet worden. Zodra er bouwgrond beschikbaar is, dan kunnen wij deze mooie plannen voor jong en oud in de praktijk brengen. Contact is mogelijk via de website: www.jongenoudwonen.nl